Milet İşi Deseni Nedir?
Çinicilik sanatı o kadar çeşitli bir kategoridir ki her motif ve tekniğin kendine özgü bir yapılış şekli ve ismi vardır. Ortaya çıkışı çok eski zamanlara dayanan ve çok geniş bir coğrafyada süregelen Milet işi deseni de bunlardan en önemlisi olarak tarihteki yerini almaktadır. Asıl adı Milet işi deseni olan bu tür bazı kesimlerde yanlış telaffuzdan dolayı Millet işi deseni olarak da bilinir.
Milet İşi Deseni Tarihi
Osmanlı döneminin önemli ve en çok tercih edilen desenlerinden biri olarak dünya litaratürüne giren Milet işi deseni, ilk olarak 1935 yılında F.Sarre tarafından bu seramiklerin Beylikler Dönemi’nin ürünleri olduklarını belirtilmesi ve “Milet işi” olarak adlandırılması sonucu bilinir oluştur. Sonraki yıllarda ise yapılan araştırmalarda bu desen kullanılarak yapılan ürünlerin asıl üretim yerinin İznik olduğu tespit edilmiştir.
Yapılan araştırmalarda çok geniş bir coğrafyaya hitap eden bu desenin anlam kargaşalığını ortadan kaldırması adına M. Paker, “Milet işi deseni” isminin yerine “Anadolu Beylikler Devri Keramikleri” ismini önermiştir. Bunun nedeni ise tek bir bölgede üretildiği düşünülen bu desenin aslında sadece İznik’te değil İznik dışında da yapıldığı veya ihraç edildiği ve amacının halkın ihtiyaçlarına cevap vermek için oldukça seri ve aceleyle üretilmiş oldukları tespit edilmiştir. Kütahya, Milet, Konya, Antalya, Silifke, Malatya, Bursa ve İstanbul’da çıkarılan parçalardan da Milet işi deseni ürünlerin ne kadar çok kullanıldığı ve geniş bir çevreye yayıldıkları anlaşılmaktadır.
Ayrıca 2002 yılında Bergama’da Kızıl Avlu olarak adlandırılan tapınağın çevresinde ortaya çıkarılan Milet işi seramik parçaları ve fırın malzemeleri, burada da üretimin var olabileceğini düşündürmüştür
Milet İşi Tasarımı
Milet işi tasarımı açısından ortaya çıkarılan ürünlerde renk motif ve kompozisyon açısından bile bağ olduğu görülmektedir. Hatta yapılan tespitlerde bazı renklerle yapılan motiflerin diğer renklerle yapılan milet işi ürünlerde kullanılmadığı bilinmektedir. En önemli özelliği ise tasarım sürecinde milet işi deseni ürünlerinde büyük bir yaratma gücünün olduğu neredeyse bütün parçalarda farklı dekorlar kullanılmasından anlaşılabilmektedir. Milet işi tasarımı yaparken ürünlerde genellikle çiçek, yaprak, rumi, palmet, kuş, balık ve kıvrık dallardan oluşan motifler kullanılır.
Ayrıca bir diğer önemli Milet işi tasarımı özelliğinden daha bahsetmek gerekirse, Millet İşi Deseni yapılırken kullanılan hamur yumuşak, kaba ve kırmızı renkli bir hamurdur. Bununla birlikte aynı zamanda ince ve az gözenekli olması fırınlama sonrasında farklı tonlar görülebilmesine neden olabilmektedir. Geçmişe yönelik bulunan kazılarda ise seramiklerin hamurundaki kabalıktan kaynaklanan pürüzleri düzeltmek ve dekorunu sağlayabilmek için kabın çeşitli bölgelerine astar çekildiği görülmektedir. Kotaz İstanbul ’dan satın alacağınız ürünlerde ise tabiki geçmiş zamanların aksine son teknoloji fırınlama teknikleri ile en güzel Milet işi tasarımı ürünlere sahip olabilirsiniz.
Millet İşi Yöntemleri Nelerdir?
En popüler motifler olarak bilinen Millet İşi seramiklerin bezemesi üç yöntem ile gerçekleşmektedir. Milet işi yönteminin ilki çizilmiş olan desenlerin bir kontur içerisine alınarak şekil verilmesidir. İkinci yöntem ise konturların çizildikten sonra ince uçlu aletler yardımı ile birlikte kazınmasıyla oluşturulmaktadır. Son olarak üçüncü yöntemde ise kontursuz desenlerin fırça darbeleri ile birlikte oluşturulması şeklinde görülmektedir. Bunlara ek olarak Milet işi deseni seramikleri için slip tekniğinin de kullanıldığı bilinmektedir.
Ayrıca mavi ve yeşil renk boyalı örneklerde dikkat edilirse akıtma tekniğine yakın denemeler yapıldığı görülebilir. Kısaca özetlemek gerekirse bu durum şu anlama gelir; boyalar akarak, büyük renk lekeleri halinde yüzeye yayılır ve bu karışıklık akıtma tekniğine benzetilir. Kotaz İstanbul ekibinin de en çok kullandığı desenlerden biri olan milet işi desenini turkuaz çini, samur çini, nazarlıklar ve tablo ürünleri gibi çeşitlerde bulabilirsiniz. Tamamen el işçiliği ile yapılan bu ürünleri severek kullanacağınıza emin olabilirsiniz.
Turkish
English
German